Bloembollenfields forever

“Nothing is real and nothing to get hungabout” … Bloembollenvelden, is er iets afgezaagders te fotograferen dan bloembollenvelden? In het voorjaar vliegen Japanners en Amerikanen massaal in om telkens weer die eeuwige bollenvelden te fotograferen. Ze zijn onmiskenbaar bijzonder en mooi, zeker vanuit de lucht. Net als de Franse zonnebloemvelden of de Flevolandse koolzaadvlaktes trouwens. Alleen dan meer verschillende kleuren. Maar als je er dieper over nadenkt hebben ze ook iets verontrustends. Al die bloemen in het gelid, klaar om als de tijd rijp is het kopje te laten afknippen, als plofkippen in de slachterij. En tot die tijd het steeltje rekken om boven iedereen uit te komen. Je moest die ijdele en ambitieuze donders eens vanaf de grond fotograferen.

Nee, dan kijk ik er liever naar door mijn wimpers heen en smeer ze uit tot vlekken, tot een impressionistische abstractie, een vaag pad naar een vage einder – in de verfletste kleuren van het lijden en de hoop op een verrijzenis.

Dan - in de woorden van Andreas Gursky over zijn beroemde en verguisde foto Rhein 2 - “zegt het een hoop met de meest minimale middelen … voor mij is het een allegorisch beeld geworden over de zin van het leven en hoe de dingen zijn.”

Boze droom

Als klein kind koesterde ik de Boze Droom. Als ik de vulkaan die ik bouwde in de stamppot rond het kuiltje jus met donderend geraas liet uitstromen, waarna ik op mijn vork-speedboot wegspoot alvorens de hete lava het dorpje aan de voet zou verzwelgen. Of als ik een genoeglijk avondje bij het kampvuur met mijn verhalen veranderde in een dreigende vooravond van iets vreselijks – al was het maar in mijn eigen beleving. Al jong ontdekte ik zo de duistere kant van creativiteit - die ik later als een letterlijk noodzakelijk kwaad ging zien.

Ik beaamde het beeld van Nietzsche dat, hoe hoger de boom wil rijken naar het licht, des te dieper zijn wortels moeten reiken in het duister. Dat scheppen altijd ook een aspect van vernietigen heeft. Zoals een beeld alleen ontstaat door de steen te vernietigen, een schilderij door de kleuren te mengen. Zuiverheid, schoonheid en harmonie alleen kunnen nooit bestaan zonder de tegenstelling, een 'touch of evil'. Alleen in de tegenstelling kunnen ze – tijdelijk – tot uiting komen.

Dat geldt ook voor fotografie. Hier worden percepties vernietigd om ruimte te maken voor nieuwe. En daar hoort een zekere dosis boosaardigheid bij. Ik moest daaraan denken toen ik een klodder lijm of verf op een kaswand zag. Ik ging ermee aan de haal, vernietigde de context en bracht het boze boven.