Vakantiefoto's

In juni waren we op vakantie in Slovenië en Kroatië - landen die gezegend zijn met prachtige bergen, romantische stadjes met nauwe steegjes versierd met kleurrijke was aan de lijn, verrukkelijke strandjes en een dito zee, die op zijn beurt weer verstilde eilanden omspoelt - en dat alles zonovergoten en overkoepeld door een altijd helderblauwe hemel. Dat laatste was natuurlijk geen straf voor de toerist in ons die de maanden regen sinds de winter zat was. Echter, voor mij als fotograaf resulteert dit alles in een dodelijke mix van afgezaagde ansichtkaart-onderwerpen, belicht door het meest harde contrast dat je je kunt indenken. Vooral als je je bedenkt dat spoedig na ons de massa's zouden toestromen om diezelfde plekjes telkens weer opnieuw te komen fotograferen, levert dit de ultieme uitdaging op om er toch nog iets bijzonders van te maken. Het leek er even op dat ik moest kiezen tussen het tijdelijk aan de kant leggen van mijn camera - of afzien van het concept vakantie in de zin van 'even ontspannen alleen maar leuke dingen doen', want dit leek bijna even op 'hard werken' (maar niet heus). Ik koos voor het laatste.

Om het toch te proberen gaven we elkaar regelmatig opdrachtjes, of verzonnen thema's om ons van de gebaande paden af te brengen, zoals "het verloren dorp", "het einde van het toerisme", "littekens van de oorlog"of "groot en klein". Thema's die niet alleen leuk waren om te doen, maar ook verrassend genoeg interessant materiaal opleverden. Ook bleek de vakantie uitermate geschikt om eens takken van fotografie te beoefenen die anders heel wat meer moeite kosten, zoals nachtfotografie en lange belichtingstijd opnames. Immers, je vertoeft toch al midden in dat middeleeuwse stadje. Of je tent staat toch al pal naast een steigertje aan zee. Even je boek en glaasje wijn aan de kant en dan in de weer met statief en ontspankabel gaat dan in één 'moeite' door.

Maar je zou ook eens met andere ogen kunnen kijken - bij wijze van spreken eens een andere fotografische (zonne)bril (lees: filter) opzetten, en zo kleuren en licht eens op een andere manier beleven. Zwart-wit is dan het eerste wat opkomt. Denken in zwart-wit laat je al op een heel andere manier naar de werkelijkheid kijken. Je ziet anders, en ziet andere dingen. Maar wat te denken van polaroid, glasplaat negatieven, pinhole, infrarood? Niet noodzakelijk door van camera te wisselen of er een fysiek filter op te schroeven. Het is uiteindelijk vakantie, dus waarom al die ouwe meuk met ons meesjouwen? Denk gewoon eens aan de mogelijkheden van je beeldbewerkingssoftware (zoals NIK Colore Efex Pro) - ook die bevat filters en anders wel mogelijkheden om zelf je eigen 'recept' te maken, om de effecten van dergelijke oude camera- en ontwikkeltechnieken (zoals bleach bypass, solarisatie) te emuleren. Ik weet zeker dat menige serieuze fotograaf walgt van het idee, maar waarom niet? Als het filter in kwestie appelleert aan het gevoel, het idee bij het maken van de foto en zeker als je dat filter (of combinatie van) je ook nog eigen kunt maken, dan heb je opeens naast dat 'kleurenrolletje' in je digitale camera (en de mogelijkheid van z/w conversie achteraf) nog eens een berg aan andere virtuele camera’s en doka-trucs op zak. En een andere bril om doorheen naar de wereld om je heen te kijken. Het verlaten dorp, koesterend in de zon, waar als je niet goed kijkt mensen maar net weg lijken te zijn, dat krijgt zo een magische, bijna spookachtige sfeer. Littekens van de oorlog voeren je ook werkelijk terug in de strijd.

Het vergt natuurlijk meer dan slechts het aanklikken van een optie in de software. Het vraagt fantasie en inleving bij het waarnemen en verbeelding hoe het eindresultaat zou kunnen zijn - in overeenstemming met wat jouw idee en innerlijk beeld is. Het vereist ook het kunstig kunnen omgaan met en begrijpen van de filters in je gereedschapskist, èn het daarop anticiperen als je je compositie en belichting maakt. Het vraagt van je, dat je je los maakt van het fysieke beeld, de ‘werkelijkheid’ zoals de camera en je netvlies die waarnemen – en naar binnen kijken naar het beeld zoals zich dat daar ontvouwt. Is dat dan zoveel anders dan als je een (kleuren) foto schiet met z/w in gedachten en dito conversie software in je workflow - iets wat breed wordt geaccepteerd en toegepast?
  
Hoe dan ook, op deze manier leverde die vakantie zo toch nog verrassend veel laten we zeggen interessant materiaal op - en nog een hoop plezier ook. Binnenkort te zien op mijn website!